Oefeningen met kruistabellen: de antwoorden + uitleg

Dit zijn de antwoorden met uitleg van de oefeningen van de vorige blog.

Oefening 1: Agouti drager van zwart en mink

Heel wat opties, 16 in totaal! Echter zijn ze niet allemaal uniek, tel identieke gencodes bij elkaar op en vereenvoudig de breuk. Je krijgt dan dit lijstje:

AAMM (1/16) agouti
AAMm (2/16 = 1/8) agouti, drager van mink
AAmm (1/16) cinnamon
AaMM (2/16 = 1/8) agouti
AaMm (4/16 = 1/4) agouti, drager van mink
Aamm (2/16 = 1/8) cinnamon, drager van zwart
aaMM (1/16) zwart
aaMm (2/16 = 1/8) zwart, drager van mink
aamm (1/16) mink

Zoals je ziet komen sommige genotypen meer voor dan anderen, maar wat we natuurlijk vooral willen weten is welke kleuren er in het nest zullen voorkomen en hoe groot de kans is op elke kleur. Door te kijken naar de resulterende fenotypen voor ieder genotype in bovenstaand lijstje en dezelfde fenotypen samen te voegen, krijg je onderstaand lijstje:

agouti: 9/16 = 56,25% kans op agouti
zwart: 3/16 = 18,75% kans op zwart
cinnamon: 3/16 = 18,75% kans op zwart
mink: 1/16 = 6,25% kans op zwart

In dit nest verwacht je dus voornamelijk agouti, met goede kans op zwart en cinnamon en mogelijk ook nog mink.

Oefening 2: Argente en beige

Stiekem een hele makkelijke oefening als je het door hebt. De vader kan alleen “ar” doorgeven, de moeder kan “Ar” of “ar” doorgeven. Dit geeft de volgende tabel:

Aarr = argente
aarr = beige

De helft van de rittens zullen dus argente zijn en de andere helft beige. Statistisch gezien dan. 😉

Oefening 3: Twee kleuren blauw

Misschien een gemeen moeilijke vraag, hopelijk wisten jullie het antwoord of maakt onderstaande uitleg veel duidelijk!

Als eerste moeten we de gencodes aanvullen, immers bevinden de twee kleuren blauw zich op verschillende loci en missen er dus genen in de gencodes!

Gencode vader: aaddGG (GG = niet-Amerikaans blauw!)
Gencode moeder: aaDDgg (AA = niet-Russisch blauw!)

Wanneer een rat een bepaalde kleur niet heeft of draagt wordt deze vaak niet vermeld in de gencode. Zo dragen deze ouderdieren ook geen robijnoog gen, dus eigenlijk zou je de gencodes ook als volgt kunnen schrijven:

Gencode vader: aaddGGRR (RR = niet-robijnoog)
Gencode moeder: aaDDggRR (RR = niet-robijnoog)

Aangezien beiden ouders geen argente of beige zijn of dragen hebben we deze codes niet nodig. We gaan dus aan de slag met aaddGG en aaDDgg. Beide ouders geven elk 1 optie door, de vader geeft namelijk adG en de moeder aDg:

Alle rittens zullen dus het genotype “aaDdGg” hebben, dit betekend dat ze allemaal zwart zullen zijn maar drager van zowel Amerikaans blauw als Russisch blauw!

Oefening 4: Russisch blauw en mink

Om het lekker uitdagend te houden kruisen we een agouti man die drager is van zwart, Russisch blauw en mink met een mink vrouwtje die ook Russisch blauw draagt.

Gencode vader: AaDdMm (agouti drager van zwart “a”, Russisch blauw “d” en mink “m”)
Gencode moeder: aaDdmm (mink is op zwartbasis, drager van Russisch blauw “d”)

De vader kan veel verschillende combinaties doorgeven: ADM, ADm, AdM, aDM, Adm, aDm, adM, adm.
De moeder kan twee verschillende combinaties doorgeven: aDm en adm.

Verwerkt in een kruistabel geeft dit:

Tip: vul eerst alle combinaties op de A-locus in, dan de D-locus, dan de M-locus.

Een makkelijke manier om alle identieke gencodes bij elkaar op te tellen voor de kansberekening is alle opties uit de tabel te kopiëren en op alfabetische volgorde te zetten.

AaDDMm 1/16 agouti
AaDDmm 1/16 cinnamon
AaDdMm 1/8 agouti
AaDdmm 1/8 cinnamon
AaddMm 1/16 Russisch blauw agouti (agouti + Russisch blauw)
Aaddmm 1/16 duifgrijs agouti (agouti + Russisch blauw + mink)

aaDDMm 1/16 zwart
aaDDmm 1/16 mink
aaDdMm 1/8 zwart
aaDdmm 1/8 mink
aaddMm 1/16 Russisch blauw
aaddmm 1/16 duifgrijs (zwart + Russisch blauw + mink)

En dan nu dezelfde fenotypen en de kansberekeningen samenvoegen..

agouti: 18,75%
zwart: 18,75%
cinnamon: 18,75%
mink: 18,75%
Russisch blauw agouti: 6,25%
Russisch blauw: 6,25%
duifgrijs agouti: 6,25%
duifgrijs: 6,25%

Een toverballen nestje met kans op allerlei kleuren! Je verwacht voornamelijk agouti, zwart, cinnamon en mink met kans Russisch blauw (agouti) en duifgrijs (agouti). 🙂 Overigens staat duifgrijs ook wel bekend als Russisch dove, naar de Engelstalige benaming “Russian dove”.

Dat was het weer voor deze keer! Blijf oefenen en je krijgt het vanzelf steeds beter onder de knie!